- Peter Ball - Introducing Spiritual Direction, 2003

Met het oog op mensen die geestelijke begeleiding zoeken schreef Peter Ball dit boek. Als Anglicaans predikant en geestelijk begeleider geeft hij in 117 pagina’s een beeld van waar het in geestelijke begeleiding om gaat en waar je op moet letten als je een geestelijk begeleider zoekt.

 

- William A. Barry & William J. Connolly - The Practice of Spiritual Direction, 2009(2)

Een toegankelijk en beknopt boekje waarin het woord ‘relatie’ centraal staat als spil in de geestelijke begeleiding. De begeleider richt zich op het tot bloei komen van een contemplatieve grondhouding, waardoor de godsrelatie van de begeleide zich kan verdiepen. Ook de eigenheid van geestelijke begeleiding t.o.v. psychotherapie komt aan bod.

 

- Gideon van Dam, Huisbezoek als geestelijke begeleiding, 2011

Wat maakt huisbezoek tot pastoraat? Vaak gaat het als vanzelf. De ouderling, diaken, gemeentelid, kerkelijk werker of predikant bezoekt iemand en er ontstaat een gesprek. Mensen houden van aandacht, ze genieten van de belangstelling van iemand waar ze hun vreugde of verdriet mee kunnen delen. Maar soms vraagt de contactpersoon van de kerk zich ook af: 'Wat ben ik aan het doen? Is dit nu pastoraat? Heeft dit te maken met Gods weg met ons?'

 

- Margaret Guenther, Holy Listening - The Art of Spiritual Direction, 1992(1)

Aan de hand van drie beelden (gastvrijheid, leraarschap, vroedvrouw) bespreekt ze vanuit haar eigen ervaring als Anglicaanse predikant de praktijk van geestelijke begeleiding. Het boek biedt in 150 pagina’s een heldere praktijktheorie.

 

- Tjeu van Knippenberg, Existentiële Zielzorg - Tussen Naam en Identiteit, 2005(1)

Tjeu van Knippenberg (emeritus hoorleraar praktische theologie Tilburg) geeft een basismodel van de levensweg van de mens in tijd en ruimte tussen geboorte en dood. Dit model werkt hij uit aan de hand van de vragen van de mens onderweg, zoals: wie ben ik? waar ben ik? wanneer ben ik? vanwaar en waartoe ben ik? Met die vragen is de mens op weg om zijn identiteit te vinden. Hij ontdekt zichzelf als reiziger in de tijd, als bewoner van een plek in de ruimte, als erfgenaam van een traditie. Zo wordt het model antropologisch uitgewerkt tot op de dimensie van de zin.

 

- Mia Leijssen, Tijd voor de ziel, 2007(1)

Mia Leijssen is psychotherapeut en hoogleraar psychologie. Therapie op zijn best ervaart ze als 'zorg voor de ziel'. Ze gaat eerst in op begrippen als ziel en spiritualiteit en hoe verschillende dimensies van het menselijk bestaan (fysiek, sociaal, psychisch, spiritueel) daarin betrokken zijn. Vervolgens bespreekt zij enkele thema's die aandacht verdienen als het gaat om zorg voor de ziel: authentieke relaties, focussen, dromen, elementen van een zielzorgprogramma. Door de vragen en oefeningen kan het boek voor de lezer ook een praktische gids worden om tijd voor de ziel te maken.

 

Gary W. Moon & David G. Benner - Spiritual Direction and the Care of Souls, 2004

Dit boek geeft een indruk van wereldwijde stromingen van christelijk georiënteerde geestelijke geestelijke begeleiding, zoals deze uitgewaaierd zijn in kerkelijke tradities binnen de oecumene. Het beschrijft de eigen accenten in die tradities, en positioneert geestelijke begeleiding ten opzichte van pastorale zorg en psychotherapie. 

 

- André Louf, De genade kan meer - Spiritualiteit van de geestelijke begeleiding, 2003

André Louf (1929-2010) was trappist en lange tijd abt van de Katsberg. Hij schrijft over de betekenis van GB voor de weg van ons oppervlakkige ik naar 'ons diepere zelf', 'het ware zelf in God'. In de relatie begeleider-begeleide onderscheidt hij tussen dialoog, pedagogie en vader/moederschap. Hij beschrijft ook de betekenis van psychologische overdracht in die relatie. Verder uitgebreide aandacht voor twee innerlijke instanties: de innerlijke gendarme en de innerlijke spiegel. Tenslotte een beschouwing over 'De wil van God onderscheiden'.

 

- Jos Moons - De kunst van geestelijke begeleiding, 2019

De kern van dit boek bestaat uit zes hoofdstukken waarin steeds een handvat gegeven wordt (rustig aan, verdiepen, evalueren, …) en die samen “een soort programma” vormen. Door de hoofdstukken heen volgen we een aantal begeleiden/retraitanten en hun begeleiders en het is alsof je bij de gesprekken aanwezig bent.

 

- Henri Nouwen, Spiritueel begeleiden - Gids voor de lange weg van het geloof, 2008

Dit boek is geschreven door ‘leerlingen’ van Henri Nouwen (Michael Christensen en Rebecca Laird) met gebruikmaking teksten over GB van zijn hand. Je hebt de indruk dat je een werk van HN zelf leest. De drie delen van het boek gaan over ‘de discipline van het hart’ (de vraag naar jezelf), ‘de discipline van het Boek’ (vooral over bidden, als roepen, conversatie, contemplatie) en over ‘de discipline van de gemeenschap‘ (waar hoor ik thuis? hoe kan ik dienstbaar zijn?). Bij elk deel worden oefeningen gegeven om op weg te gaan.

Zo biedt het boek ook het perspectief van het ontvangen van geestelijke begeleiding.

 

- Parker J. Palmer, A Hidden Wholeness - The journey toward an undivided life, 2004(1)

Ons leven is gespleten geraakt, zegt Palmer, tussen binnen en buiten, de ziel en de rol die wij innemen. Zicht op onze ziel helpt ons de heelheid herwinnen. De innerlijke stem - inner teacher - is de eigenlijke gids op onze weg. Palmer schetst hoe in 'a circle of trust' van een gemeenschap door respectvol luisteren de inner teacher van de enkeling gehoord kan worden en tot spreken kan komen.

 

Eugene H. Peterson - Dragende delen 1995(1)

Drie aspecten fundamenteel en essentieel voor alles wat met pastor zijn te maken heeft. Zij bepalen de vorm van alles wat eruit voortkomt. Deze drie aandachtsvelden zijn het gebed, het lezen van de Schrift en het geven van geestelijke begeleiding. Behalve dat deze drie zaken fundamenteel zijn, spelen ze zich ook in het verborgene af.

 

- Wilfried Stinissen - Zorg om de ziel , Over spirituele begeleiding, 2002

Stinissen is een ervaren gb in de Karmelitaanse traditie. Zijn boekje is in de eerste plaats geschreven voor priesters en gaat uitvoerig in op de rol van de begeleider en diens mogelijke valkuilen. Daarna bespreekt hij in kort bestek zowel het klimaat (“onvoorwaardelijke liefde” , volle aandacht) als verschillende aspecten van GB , zoals : iets te zeggen hebben, onderscheiden, omgaan met schuldgevoel, psychisch en spiritueel, beslissingen en keuzen, bidden. Het boekje staat vol wijze zinnen.

 

- André Zegveld, Worden wat God is - Mensen op het spoor van God brengen, 2009

André Zegveld is als geestelijk begeleider en supervisor ook betrokken bij de opleiding. Hij reflecteert in dit boek op de driehoek pastor-zijn, persoonlijke spiritualiteit en mystagoog zijn. Wat is ‘worden wat God is?’ en wat betekent dat voor anderen op die weg begeleiden?